Tìm trung vị của mẫu số liệu ghép nhóm

Giả sử ta có mẫu số liệu ghép nhóm:

$\ \ a_1\ \ $ $\ \ a_2\ \ $ $\ \ a_3\ \ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ a_{m-1}\ \ $ $\ \ \color{blue}a_{\color{blue} m}\ \ $ $\ \ \color{blue}a_{\color{blue} m\color{blue}+\color{blue}1}\ \ $ $\ \ a_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ a_n\ \ $ $\ \ a_{n+1}\ \ $
$\ \ n_1\ \ $ $\ \ n_2\ \ $ $\ \ n_3\ \ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ n_{m-1}\ \ $ $\ \ \color{blue}n_{\color{blue}m}\ \ $ $\ \ n_{m+1}\ \ $ $\ \ n_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ n_n\ \ $

 

Ta tính thêm tần số tích luỹ $\displaystyle c_k=\sum_{i=1}^{k}n_i\ (k=1,2,3,\dots )$, hiệu $\dfrac{c_n}{2}-M_i\ (i=1,2,3\dots, n)$ và có bảng:

$\ \ a_1\ \ $ $\ \ a_2\ \ $ $\ \ a_3\ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ a_{m-1}\ \ $ $\ \ \color{blue}a_{\color{blue} m}\ \ $ $\ \ \color{blue}a_{\color{blue} m\color{blue}+\color{blue}1}\ \ $ $\ \ a_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ a_n\ \ $ $\ \ a_{n+1}\ \ $
$\ \ n_1\ \ $ $\ \ n_2\ \ $ $\ \ n_3\ \ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ n_{m-1}\ \ $ $\ \ \color{blue}n_{\color{blue}m}\ \ $ $\ \ n_{m+1}\ \ $ $\ \ n_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ n_n\ \ $
$\ \ c_1\ \ $ $\ \ c_2\ \ $ $\ \ c_3\ \ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ c_{m-1}\ \ $ $\ \ c_m\ \ $ $\ \ c_{m+1}\ \ $ $\ \ c_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ c_n\ \ $
$\ \ M_1\ \ $ $\ \ M_2\ \ $ $\ \ M_3\ \ $ $\ \ \dots \ \ $ $\ \ \color{blue}M_{\color{blue}m\color{blue}-\color{blue}1}\ \ $ $\ \ M_m\ \ $ $\ \ M_{m+1}\ \ $ $\ \ M_{m+2}\ \ $ $\ \ \dots\ \ $ $\ \ M_n\ \ $

 

Công thức: $\qquad \qquad M_e=a_m+\dfrac{M_{m-1}}{n_m}.(a_{m+1}-a_m)$

trong đó $m$ được chọn sao cho $M_m$ là số âm đầu tiên trong các số $M_i$, $i=1,2,3,\dots n$

 

trungvi1

$\ \ a_1\ \ $ $\ \ a_2\ \ $ $\ \ a_3\ $ $\ \ a_4 \ \ $ $\ \ a_5\ \ $ $\ \ a_6\ \ $
$\ \ 150\ \ $ $\ \ 155\ \ $ $\ \ 160\ $ $\ \ 165 \ \ $ $\ \ 170\ \ $ $\ \ 175\ \ $
$\ \ 1\ \ $ $\ \ 7\ \ $ $\ \ 12\ \ $ $\ \ 3\ \ $ $\ \ 2\ \ $
$\ \ 1\ \ $ $\ \ 8\ \ $ $\ \ 20\ \ $ $\ \ 23\ \ $ $\ \ 25\ \ $
$\ \ 11,5\ \ $ $\ \ 4,5\ \ $ $\ \ -7,5\ \ $ $\ \ -11,5\ \ $ $\ \ -12,5\ \ $

 

Ta thấy $-7,5$ là số âm đầu tiên nên $a_m=a_3$.

Khi đó: $$M_e=160+\dfrac{4,5}{12}.5=$$
memoi1a
trungvi2
 

$\ \ a_1\ \ $ $\ \ a_2\ \ $ $\ \ a_3\ $ $\ \ a_4 \ \ $ $\ \ a_5\ \ $ $\ \ a_6\ \ $
$\ \ 10,5\ \ $ $\ \ 15,5\ \ $ $\ \ 20,5\ $ $\ \ 25,5 \ \ $ $\ \ 30,5\ \ $ $\ \ 35,5\ \ $
$\ \ 53\ \ $ $\ \ 82\ \ $ $\ \ 48 \ $ $\ \ 39\ \ $ $\ \ 18\ \ $
$\ \ 53\ \ $ $\ \ 135\ \ $ $\ \ 183\ \ $ $\ \ 222\ \ $ $\ \ 240\ \ $
$\ \ 67\ \ $ $\ \ -15\ \ $ $\ \ -63\ \ $ $\ \ -102\ \ $ $\ \ -120\ \ $

 

Ta thấy $-15$ là số âm đầu tiên. Vậy $a_m=a_2$. Khi đó:
$$M_e=15,5+\dfrac{67}{82}.5$$
memoi1b

Chia sẻ

About TS. Nguyễn Thái Sơn

TS. Nguyễn Thái Sơn
Nguyên trưởng Khoa Toán-Tin học ĐHSP TP HCM (1999-2009). Nguyên Giám đốc- Tổng biên tập NXB ĐHSP TP HCM (2009-2011). Nguyên Tổng thư ký Hội Toán học TP HCM (2008-2013).

Bài Viết Tương Tự

Cuộc nói chuyện của Thầy Sơn và chatGPT về tứ phân vị.

Đặt vấn đề. Cô Lê Phan Phương Ngọc, tổ trưởng tổ Toán trường THPT Nguyễn …