Các phép tính với số $(a+\sqrt{b})^n+(a-\sqrt{b})^n\quad (a, b \in \mathbb{N})$.

Chúng ta biết máy tính Casio fx-880BTG có khả năng hiển thị đến 23 chữ số. Tuy nhiên đến chữ số thứ 23 thì kết quả không ổn định, nghĩa là sẽ có phép tính hiển thị đúng (nếu đầu vào là các phép tính đại số trên số nguyên) và có phép tính hiển thị sai (nếu dầu vào là các phép tính đại số các số vô tỉ). Theo một số phép thử, khả năng máy tính Casio fx-880BTG hiển thị chính xác đến 20 chữ số là đáng tin cậy.

 

Ví dụ với một số nguyên có 17 chữ số:
 

hsg hcm2f

 

GIẢI

hsg hcm3b

 

Sau đây ta xét các phép tính với số $(a+\sqrt{b})^n+(a-\sqrt{b})^n, \ n \ \text{“khá lớn”}$.
 

Sử dụng dãy số quy nạp

 

 
Nếu $u_n=(a+\sqrt{b})^n+(a-\sqrt{b})^n\ (a, b \in \mathbb{N})$ thì:
$$\boldsymbol{u_1=2a, u_2=2(a^2+b), \quad u_{n}=Su_{n_1}-Pu_{n-2}\quad (n \geqslant 3)}$$
với $S, P$ lần lượt là tổng và tích các cơ số của luỹ thừa.
 
Áp dụng: Tìm dư của phép chia số $$u_{44}=(2+3\sqrt5)^{44}+(2-3\sqrt5)^{44}$$
cho $2024$.

 

$$u_1=4,\ u_2=98,\ \quad u_n=4u_{n-1}+41u_{n-2}, \quad (n \geqslant 3).$$
Mở một bảng tính, nhập $u_1=4$ và $u_2=98$ vào $A_1$ và $A_2$, Từ $A_{3}$ đến $A_{44}$ ta điền công thức:
 
nhutng1a nhutng1b 1
 
nhutng1c

 
kết luận: Dư của phép chia số $A=(2+3\sqrt5)^{44}+(2-3\sqrt5)^{44}$ cho $2024$ là $522$.

Chia sẻ

About TS. Nguyễn Thái Sơn

TS. Nguyễn Thái Sơn
Nguyên trưởng Khoa Toán-Tin học ĐHSP TP HCM (1999-2009). Nguyên Giám đốc- Tổng biên tập NXB ĐHSP TP HCM (2009-2011). Nguyên Tổng thư ký Hội Toán học TP HCM (2008-2013).

Bài Viết Tương Tự

Phân biệt Int và Intg

Định nghĩa:   1. $\text{Int} (x)$ là phần nguyên của $\boldsymbol{x}$, tức là phần đứng …